Luật sư tư vấn "không có tên trong di chúc vẫn hưởng thừa kế nhà đất"
1. Xử lý tài sản của người mất tích
Người bị tòa án tuyên bố mất tích nếu còn tài sản để lại thì được người đang quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú tiếp tục quản lý tài sản của người đó. Có các quyền và nghĩa vụ như sau:
• Giữ gìn, bảo quản tài sản của người mất tích như tài sản của chính mình;
• Bán ngày tài sản là hoa màu, sản phẩm khác có nguy cơ bị hư hỏng;
• Thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, thanh toán nợ đến hạn, nghĩa vụ tài chính khác của người bị mất tích bằng tài sản của người đó theo quyết định của Toà án.
• Giao lại tài sản cho người bị mất tích khi người này trở về và phải thông báo cho Tòa biết; nếu có lỗi trong việc quản lý tài sản mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
• Được thanh toán các chi phí cần thiết trong việc quản lý tài sản của người bị mất tích.
2. Trường hợp không có tên trong di chúc vẫn hưởng thừa kế nhà đất
“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động”.
Như vậy, dù không được người lập di chúc cho hưởng di sản thì 02 trường hợp sau vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật:
Trường hợp 1: Cha, mẹ, vợ, chồng của người lập di chúc.
Trường hợp 2: Con chưa thành niên, con thành niên mà không có khả năng lao động
Ví dụ: Vợ chồng ông A, bà B có tài sản chung là nhà đất trị giá 02 tỷ đồng, vì mâu thuẫn với vợ nên ông A trước khi chết đã lập di chúc với nội dung là để toàn bộ di sản cho 01 người con trai (cha, mẹ ông A đã chết).
Mặc dù không được ông A cho hưởng di sản theo di chúc nhưng bà B vẫn được hưởng vì là người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015. Phần di sản bà B được hưởng như sau:
- Di sản thừa kế của ông A là 01 tỷ (vì nhà đất là tài sản chung nên chia đôi).
- Nếu chia thừa kế theo pháp luật thì người thừa kế của ông A là bà B và con trai, mỗi suất thừa kế là 500 triệu đồng. Căn cứ khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 thì bà B được hưởng di sản bằng 2/3 suất thừa kế. Do vậy, dù ông A không cho bà B hưởng di sản theo di chúc nhưng bà B vẫn được hưởng phần di sản thừa kế nhà đất với trị giá là 333.33 triệu đồng.
Lưu ý: Quy định người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015.
3. Người chết' trở về có quyền đòi lại tài sản bị chia?
Hỏi:
Khi tôi mất tích trên biển, vợ đề nghị tòa án tuyên bố tôi đã chết, lập ban thờ rồi chia tài sản chung. 5 năm sau tôi trở về, cô ấy đã lấy người khác thì quan hệ vợ chồng của tôi có được phục hồi không?
Năm 2009 do gặp giông bão trên biển, tàu cá của tôi bị đánh chìm. Các thuyền viên khác được cứu trở về nhà, riêng tôi trôi dạt và được một ngư dân nước ngoài cứu. Sau thời gian dài không có thông tin, tưởng tôi chết, vợ đề nghị tòa án tuyên bố tôi đã chết. Hết giỗ tang của tôi, cô ấy lấy người khác, chia tài sản gồm một căn nhà, xe ôtô và nhiều sổ tiết kiệm khác của tôi cho cô ấy và các con.
Cuối năm 2014, được sự giúp đỡ của một số người tốt tôi đã trở về. Xin hỏi tòa tuyên tôi chết như vậy đúng hay sai? Quan hệ hôn nhân của cô ấy và chồng mới có còn hợp pháp không? Tôi có quyền được đòi lại tài sản của tôi không?
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 81 Bộ luật Dân sự năm 2005, một người bị tòa án tuyên bố là đã chết nếu thuộc trường hợp: ‘‘Sau ba năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của toà án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống; biệt tích trong chiến tranh sau 5 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống; bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau một năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; biệt tích 5 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống…”.
Theo quy định nêu trên, trường hợp bạn bị thiên tai khi đánh cá trên biển, mất liên lạc với gia đình, nếu sau một năm mà vợ bạn không có thông tin gì là bạn còn sống thì vợ bạn có quyền đề nghị tòa án tuyên bạn là đã chết.
Điều 82 Bộ luật Dân sự 2005 cũng quy định: Khi quyết định của toà án tuyên bố một người là đã chết có hiệu lực pháp luật thì quan hệ về hôn nhân, gia đình và các quan hệ nhân thân khác của người đó được giải quyết như đối với người đã chết. Quan hệ tài sản của người bị toà án tuyên bố là đã chết được giải quyết như đối với người đã chết. Tài sản của người đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Từ quy định trên có thể thấy khi bạn bị tòa án tuyên là đã chết thì các quan hệ về nhân thân, tài sản của bạn được thực hiện theo quy định của pháp luật đối với người đã chết. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân của bạn và vợ bạn đã chấm dứt. Tài sản của bạn được chia cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế được quy định tại các Điều 631, Điều 632, Điều 633, Điều 634, Điều 635, Điều 674, Điều 675 Bộ luật Dân sự.
Khoản 1 Điều 83 còn quy định “Khi một người bị tuyên bố là đã chết trở về hoặc có tin tức xác thực là người đó còn sống thì theo yêu cầu của người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, toà án ra quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố người đó là đã chết”.
Do đó, bạn có quyền yêu cầu tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bạn đã chết. Trong trường hợp tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bạn đã chết thì quan hệ nhân thân của bạn được khôi phục. Tuy nhiên, nếu vợ bạn đã đi lấy chồng khác thì bạn không thể khôi phục được quan hệ vợ chồng.
Quan hệ hôn nhân mới của vợ bạn (với người chồng sau) được coi là hợp pháp vì điểm a, b khoản 2 Điều 83 quy định: “Vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã được toà án cho ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 78 của Bộ luật Dân sự thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật” và “vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là đã chết đã kết hôn với người khác thì việc kết hôn đó vẫn có hiệu lực pháp luật” .
Về quan hệ tài sản của người bị tuyên bố chết mà trở về được quy định cụ thể tại Khoản 3 Điều 83: “Người bị tuyên bố là đã chết mà còn sống có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn. Trong trường hợp người thừa kế của người bị tuyên bố là đã chết biết người này còn sống mà cố tình giấu giếm nhằm hưởng thừa kế thì người đó phải hoàn trả toàn bộ tài sản đã nhận, kể cả hoa lợi, lợi tức; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường”.
Từ những phân tích trên có thể thấy, việc tòa án tuyên bạn là đã chết là có căn cứ, đúng pháp luật. Sau khi tuyên bạn đã chết, vợ bạn kết hôn với người khác vì vậy khi bạn trở về thì quan hệ hôn nhân của vợ bạn với người chồng mới vẫn là quan hệ hôn nhân hợp pháp. Bạn có thể yêu cầu vợ và con của bạn trả lại tài sản thừa kế cho bạn. Trong trường hợp vợ và con không trả lại tài sản cho bạn, bạn có quyền khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền đề nghị giải quyết theo quy định của pháp luật.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.
Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
