Luật sư tư vấn Con chết trước, cha mẹ có được hưởng thừa kế?
1. Con dâu có được hưởng thừa kế thế vị không?
Câu hỏi:
Cha tôi có 2 căn nhà chưa có chủ quyền, 1 căn cha ở chung với 4 anh chi em, 1 căn cha cho tôi nhưng chỉ cho bằng miệng. Còn 1 người anh đã lập gia đình và ở riêng. Anh tôi mất trước cha tôi khoảng 10 năm. Cha tôi mất không làm di chúc hay giấy tờ thừa kế nào. Vậy vợ anh tôi có được hưởng thừa kế 2 căn nhà trên không.
Trả lời tư vấn:
Với trường hợp của bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:
Để chia thừa kế di sản của cha bạn để lại thì cần xác định được di sản gồm những tài sản nào. Do thông tin bạn đưa ra chưa thực sự rõ ràng nên giả thiết 2 trường hợp như sau:
Trường hợp 1: Nếu 2 căn nhà trên mà không thuộc quyền sở hữu của cha bạn tức là cha bạn không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì 2 căn nhà trên không phải di sản của cha bạn và không được đem ra chia thừa kế.
Trường hợp 2: 2 căn nhà thuộc sở hữu của cha bạn đồng nghĩa với việc 2 căn nhà là di sản để chia thừa kế.
Thứ nhất, hợp đồng tặng cho ngôi nhà giữa cha bạn và bạn không có hiệu lực pháp lý. Do hợp đồng tặng cho bất động sản (quyền sử dụng đất gắn liền với quyền sở hữu nhà ở) pháp luật quy định phải được lập bằng văn bản và có công chứng chứng thực. Vậy nên, hợp đồng này sẽ vô hiệu, và các bên sẽ trả lại cho nhau những gì đã nhận. Như vậy 2 ngôi nhà trên là vẫn là di sản thừa kế của cha bạn.
Thứ hai, cha bạn mất không để lại di chúc, vì vậy di sản thừa kế được chia theo pháp luật.
Căn cứ vào Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 thì những người thuộc diện thừa kế trước tiên là những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất bao gồm:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết”
Và căn cứ vào Điều 652 Bộ luật dân sự năm 2015:
“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống..” .
Như vậy, trường hợp anh trai của bạn chết trước cha bạn - người để lại di sản thừa kế thì các con của anh trai bạn sẽ được nhận phần di sản mà anh bạn đáng lẽ được hưởng. Vợ của anh bạn không thuộc diện thừa kế thứ nhất cũng không phải đối tượng được nhận phần thừa kế mà anh bạn đáng lẽ được hưởng.
Vậy nên, vợ của anh bạn không được hưởng thừa kế 2 căn nhà trên.
2. Con chết trước, cha mẹ có được hưởng thừa kế không?
Câu hỏi:
"Vợ chồng tôi có dựng nhà trên diện tích đất của ông bà để lại. Tôi đã chuyển quyền sử dụng đất đó cho con trai tôi ở cùng trong hộ đứng tên, với trách nhiệm chăm sóc tôi lúc về già, nhưng con trai tôi không may mất sớm. Hiện tại, con dâu tôi đang làm hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất từ chồng sang tên mình nhưng không nhận trách nhiệm lo cho tôi được. Như vậy, tôi có quyền phản đối để xin chuyển quyền sử dụng đất qua tôi được không? Nhờ luật sư tư vấn giúp, tôi xin cảm ơn!"
Trả lời:
Cảm ơn bác đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn cho Luật sư chúng tôi, sau đây chúng tôi xin tư vấn trường hợp của bác như sau:
Theo thông tin bác cung cấp năm 2004 vợ chồng bác đã làm thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất sang cho người con trai, do đó phần đất này đã thuộc quyền sở hữu của con trai bác, và trở thành di sản thừa kế khi con trai bác mất.
Con dâu bác sẽ không có quyền chuyển quyền sở hữu toàn bộ quyền sử dụng đất sang tên mình, vì những lý do sau đây:
Thứ nhất: Nếu con trai bác có để lại di chúc hợp pháp (theo Điều 630 Bộ luật dân sự 2015). Khi đó nếu di chúc có để lại di sản cho bác thì bác sẽ nhận được phần di sản theo nội dung di chúc ( thừa kế theo di chúc).
Ngoài ra, Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc như sau:
Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại điều 624 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 điều 634 của bộ luật này
+ Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
+ Con đã thành niên mà không có khả năng lao động.
Dựa theo quy định trên thì trong trường hợp con trai bác để lại di chúc, nếu bác không được con trai mình cho hưởng di sản theo di chúc thì theo quy định tại điều 644 Bộ luật dân sự, bác vẫn sẽ được hưởng di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật.
Thứ hai: Nếu con trai bác mất không để lại di chúc thì di sản sẽ được chia theo pháp luật. Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thừa kế theo pháp luật như sau:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo trình tự như sau:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, trong trường hợp này bác thuộc hàng thừa kế thứ nhất của con mình nên được hưởng di sản (trừ trường hợp thuộc diện không được hưởng di sản theo khoản 1 điều 621 Bộ luật dân sự 2015) và được hưởng phần di sản bằng với những người thừa kế khác cùng hàng.
Kết luận: Trong mọi trường hợp, dù con trai bác có để lại di chúc hay không thì bác cũng có quyền sở hữu đối với di sản thừa kế của con trai mình, trong đó có quyền sử dụng đất. Vì vậy, con dâu bác không được quyền chuyển toàn bộ quyền sử dụng đất sang tên mình. Bác với tư cách là đồng thừa kế, hoàn toàn có quyền phản đối và yêu cầu phân chia di sản thừa kế theo quy định của từng trường hợp đã trình bày trên đây.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý- cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề, chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem lại công bằng cho xã hội.
Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM (HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long, Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự, kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước rất lâu năm.
Trân trọng cảm ơn.
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7)
5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa)
68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM
Điện thoại: 028-38779958; Fax: 08-38779958
Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
