Luật Sư Thành Phố alt="Luật Sư Trần Minh Hùng" title="Luật Sư Trần Minh Hùng"

LSVNO - Trước thực tế nhiều vụ tụ tập đông người ở một số thành phố khác như Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, nhất là khi một số người dân quá khích gây ra tình trạng lộ xộn ở Bình Thuận diễn ra mới đây đã làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự. Qua đó, có nhiều ý kiến cho rằng cần sớm ban hành Luật Biểu tình để góp phần định hướng, chủ động hơn trong hoạt động quản lý xã hội. Phóng viên Luật sư Việt Nam Online đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Văn Quynh – Hãng luật Hưng Yên (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) xung quanh vấn đề này.

Phóng viên: Thưa luật sư, ở các nước phát triển họ có Luật Biểu tình, người dân được phép biểu tình và có hiệu ứng rất cao. Ở Việt Nam đã có dự thảo Luật Biểu tình nhưng đến nay vẫn chưa được Quốc hội thông qua. Vậy xin luật sư cho biết, trước thực trạng trong thời gian qua thì Việt Nam có cần Luật Biểu tình không?

Luật sư Nguyễn Văn Quynh: Đầu tiên tôi xin khẳng định, công dân Việt Nam hiện nay vẫn có quyền biểu tình. Ở Việt Nam mặc dù chưa có Luật Biểu tình, tuy nhiên, quyền biểu tình, biểu đạt là quyền Hiến định, điều này được quy định tại Hiến pháp 2013. Cho nên, về mặt pháp lý, công dân Việt Nam vẫn có quyền biểu tình, biểu đạt chứ pháp luật không cấm.

Tuy nhiên biểu tình, biểu đạt như thế nào để không vi phạm pháp luật thì lại là một câu chuyện khác. Đó chính là lý do tôi nghĩ thời gian tới nên sớm đưa ra thảo luận trở lại và xem xét thông qua để sớm có khung pháp lý điều chỉnh hành vi này của công dân.

Như bạn thấy, các cuộc biểu tình ở Việt Nam thời gian vừa qua như ở Bình Dương năm 2014, hay ở Hà Nội, TP. HCM, Bình Thuận,... những ngày gần đây đều bị biến tướng thành những cuộc gây rối trật tự công cộng, phá hoại, hôi của,… với những hành động bạo lực, vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Hệ lụy từ những hành vi quá khích không những ảnh hưởng tới uy tín của nhân dân vào các cơ quan thực thi pháp luật, mà còn ảnh hưởng lớn tới kinh tế chính trị, trật tự an toàn xã hội nói chung.

Diễn biến các sự kiện vừa qua cho thấy, các lực lượng chức năng có phần kiềm chế trước các hoạt động quá khích này vì thực tế khung pháp lý chưa rõ ràng.

Nếu Luật Biểu tình được thông qua, người dân muốn biểu tình phải đăng ký, hoạt động biểu tình phải tuân thu theo các quy định của luật.

Nếu trong quá trình biểu tình, có các hành vi biến tướng, vi phạm pháp luật thì các lực lượng thực thi pháp luật cũng có căn cứ để xử lý các hành vi vi phạm pháp luật được nghiêm minh, công bằng hơn. Do đó, dự án Luật Biểu tình cần thiết phải sớm được ban hành để cụ thể hóa các hành vi cũng như cụ thể hóa quyền biểu đạt, biểu tình mà Hiến pháp đã hiến định.

Phóng viên: Được biết, Việt Nam đã có dự thảo Luật Biểu tình, để người dân có thể bày tỏ nguyện vọng chính đáng ở đúng nơi, đúng chỗ, đúng mức độ. Vậy để đạt hiệu quả thì Luật Biểu tình cần đặt tiêu chí gì lên hàng đầu, thưa luật sư?

Luật sư Nguyễn Văn Quynh: Theo tôi, tiêu chí hàng đầu mà Luật Biểu tình cần đề ra đó là cơ cấu tổ chức, quản lý hoạt động biểu tình và các quy định về xử phạt vi phạm về biểu tình.

Tôi lấy ví dụ, một cuộc biểu tình với quy mô 1.000 người, đăng ký biểu tình ở một công viên nơi có ranh giới địa bàn 02 quận/huyện với nhau thì đăng ký biểu tình ở đâu, ai có thẩm quyền phê duyệt? Với quy mô 1.000 người thì đăng ký biểu tình ở Công viên nêu trên có hợp lý không? Căn cứ pháp lý nào quy định về diện tích nơi đăng ký biểu tình phải phù hợp với số lượng người biểu tình?… Tất cả các hoạt động này, đều phải có khung pháp lý rõ ràng trong luật.

Nói thêm, khung pháp lý về việc xử lý vi phạm, cũng cần phải xây dựng rõ ràng, tránh sự chồng chéo về thẩm quyền xử lý vi phạm. Ví dụ, đăng ký hoạt động biểu tình ở địa phận quận A, nhưng trong quá trình biểu tình xảy ra hành vi vi phạm tại địa phận quận B thì quận nào có trách nhiệm xử lý vi phạm.

Ngoài ra, mức phạt như thế nào cũng phải quy định hợp lý mới có tính răng đe để đảm bảo Luật Biểu tình được tôn trọng và người dân phải nghiêm chỉnh thực hiện. Người đại diện đăng ký biểu tình phải có danh sách thành viên, cam kết trước pháp luật nếu để xảy ra vi phạm pháp luật,… Dự án Luật Biểu tình cần phải được góp ý, tiếp thu, chỉ lý công khai đảm bảo quyền lợi hài hòa cho người biểu tình và nhà nước.

Một cuộc biểu tình ngày 10/6 tại Hà Nội. Ảnh: Internet

Phóng viên: Trước những vấn đề quan trọng, người dân buộc phải biểu tình trong khi đó nước ta chưa có Luật Biểu tình, luật sư có lời khuyên gì để người dân không vi phạm pháp luật, tránh những điều đáng tiếc xảy ra?

Luật sư Nguyễn Văn Quynh: Tôi xin nhắc lại, công dân Việt Nam hiện tại có quyền biểu đạt, biểu tình, pháp luật không cấm. Nhưng hoạt động biểu tình, biểu đạt, không được vi phạm các quy định khác của pháp luật.

Khi biểu tình phải chọn địa điểm, thời điểm phù hợp, không được tụ tập đông người gây ách tắc giao thông, trật tự an toàn xã hội, nếu có hành vi này thì đã vi phạm quy định tại Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Không được sử dụng những ngôn từ, lời lẽ mang tính xuyên tạc, bôi nhọ, xúc phạm danh dự người khác, không kích động bạo lực, hay nghiêm trọng hơn là những hành vi bạo lực (những hành vi này rất dễ xảy ra trong các cuộc biểu tình quá khích) với các hành vi này tùy theo mức độ vi phạm mà có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các quy định hiện hành.

Cho nên hiện nay, biểu tình là quyền của công dân, nhưng công dân phải có nghĩa vụ chấp hành và không được vi phạm các quy định khác của pháp luật, nếu có vi phạm họ sẽ bị xử lý theo văn bản điều chỉnh tương ứng chứ không phải bị xử lý vì hành vi “biểu tình”.

Phóng viên: Xin cảm ơn luật sư!

Đoàn Vĩnh thực hiện

Nguồn: Luật sư Việt nam