Luật sư tư vấn chậm khởi kiện có mất quyền đòi nợ?
Chậm khởi kiện mất quyền đòi nợ
Theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 và Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, các hợp đồng cho vay tài sản nói chung, cho vay tiền nói riêng, nếu quá thời hiệu khởi kiện sẽ có nguy cơ mất quyền đòi nợ.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thời hiệu khởi kiện được phép kéo dài hơn. Đó là một số quãng thời gian xảy ra sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan. Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định, thời hiệu khởi kiện được tính lại từ đầu, nếu bên có nghĩa vụ đã thực hiện xong một phần hay đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện hoặc các bên đã tự hoà giải với nhau.
Trong khoảng 25 năm qua, đã có ít nhất 6 lần thay đổi về thời hiệu khởi kiện đối với tranh chấp hợp đồng nói chung và hợp đồng cho vay nói riêng, với thời hiệu lần lượt là vô hạn, 3 năm, 6 tháng, 2 năm, vô hạn, 2 năm và chuẩn bị là 3 năm hoặc vô hạn. Ngoài ra, còn nhiều thời hiệu khởi kiện khác được quy định tại một số đạo luật chuyên ngành.
Thời hiệu khởi kiện đòi nợ không bị hạn chế trước thời điểm 1/7/1991. Trong khoảng 5 năm sau đó, thời hiệu khởi kiện là 3 năm theo quy định tại Điều 56, Pháp lệnh Hợp đồng dân sự năm 1991. Thời hiệu khởi kiện là 6 tháng nếu kiện đòi nợ hợp đồng kinh tế, theo quy định tại Điều 31, Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án kinh tế năm 1994 và kéo dài trong khoảng 12 năm, từ 1/7/1994 đến 30/6/2006.
Tiếp theo, thời hiệu khởi kiện hợp đồng dân sự không bị hạn chế trong giai đoạn 10 năm, từ 1/7/1996 đến 30/6/2006, do Bộ luật Dân sự năm 1995 và Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 đều không quy định thời hiệu khởi kiện cụ thể.
Sau đó, thời hiệu khởi kiện dân sự hay kinh tế, thương mại đều là 2 năm theo quy định tại Điều 21, Pháp lệnh Trọng tài thương mại năm 2003; Điều 427, Bộ luật Dân sự năm 2005; Điều 319, Luật Thương mại năm 2005; Điều 33, Luật Trọng tài thương mại năm 2010; Điều 159, Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi năm 2011). Trong giai đoạn này, Toà án nhân dân tối cao từng có công văn và một số bản án (như Bản án giám đốc thẩm số 08/2003/HĐTP-KT ngày 29/5/2003 của Hội đồng thẩm phán Tòa án dân dân tối cao) hướng dẫn không áp dụng thời hiệu khởi kiện đối với các vụ kiện hợp đồng tín dụng.
Từ 1/1/2012, thời hiệu khởi kiện đòi nợ không bị hạn chế theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004.
Từ ngày 1/7/2016 trở đi, thời hiệu khởi kiện đòi nợ là vô thời hạn hay 2 năm hoặc 3 năm (từ năm 2017), một lần nữa trở lên tù mù, rắc rối.
Ẩn số thời hiệu khởi kiện
Hiện nay, đang có quan điểm khác nhau về việc có hay không có thời hiệu khởi kiện đối với vụ kiện đòi nợ cho vay.
Điều 155 về “Không áp dụng thời hiệu khởi kiện”, Bộ luật Dân sự năm 2015 chỉ quy định về việc không áp dụng thời hiệu khởi kiện về “yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu” và đã bỏ đi trường hợp “đòi lại tài sản do người khác quản lý, chiếm hữu” được quy định tại Điều 159, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 (sửa đổi, bổ sung năm 2011).
Bên cho vay cũng không có cơ sở pháp lý để áp dụng quy định về đòi lại “quyền sở hữu tài sản” đối với tranh chấp cho vay tiền, vì khác với cho mượn tài sản, sau khi giao nhận tài sản vay, bên cho vay không còn “quyền sở hữu tài sản” vay, mà “bên vay trở thành chủ sở hữu tài sản vay kể từ thời điểm nhận tài sản đó”, theo quy định tại Điều 464 về “Quyền sở hữu đối với tài sản vay”, Bộ luật Dân sự năm 2015.
Vì vậy, nếu theo đúng các quy định trên, thì thời hiệu khởi kiện đối với tranh chấp đòi lại tiền cho vay nói riêng và tài sản cho vay nói chung sẽ là 3 năm (giống với 20 năm trước kia và khác với 10 năm gần đây).
Có một điểm khác với trước đây, là thời hạn này thay vì tính từ khi xảy ra tranh chấp như trước, thì sẽ được tính “từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm” theo quy định tại Điều 429, Bộ luật Dân sự năm 2015.
Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Luật sư Gia Đình đang mở rộng và luôn nỗ lực hoàn thiện nhiều loại hình dịch vụ đa dạng trong khu vực, trong nước và trên thế giới nhằm mang lại cho khách hàng của mình những dịch vụ tư vấn hoàn hảo nhất.
Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình được nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm là đối tác tư vấn pháp luật trên Đài tiếng nói Bình Dương, Đài truyền hình Bình Dương, Đài Truyền hình HTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài phát thanh Kiên Giang, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Trân trọng cảm ơn.
VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố)
