Không ra quyết định vẫn trưng dụng đất của dân?

Theo Quyết định số 1904/QĐ-UBND (sau đây viết tắt: quyết định 1904), ngày 2/8/2013 của UBND tỉnh Kiên Giang thì nguồn gốc khu đất có diện tích 10.099,53m2 (tọa lạc tại khu phố Phi Kinh, phường Vĩnh Hiệp, TP Rạch Giá) nguyên trước đây của hai hộ là ông Tăng Điền Thủy và ông Trần Văn Lãnh sử dụng trồng lúa và hoa màu. Trong đó, theo Thông báo số 405/TB-UBND của UBND tỉnh Kiên Giang ngày 19/9/2011, đất của bà Phan Thị Ngọc Anh (vợ ông Thủy) có diện tích 8.766,03m2.

Nhiều năm qua khiếu nại đòi quyền lợi vẫn không được giải quyết, bà Anh chỉ biết chờ đợi.

Cũng theo quyết định 1904 thì vào năm 1985, Nhà nước quản lý toàn bộ diện tích đất trên, sử dụng xây dựng Xí nghiệp Phân lân II (trực thuộc Ban Tài chính Tỉnh ủy Kiên Giang). Quyết định này có nêu:“Khi quản lý sử dụng đất, Nhà nước có xem xét bồi thường hoa màu trên đất cho các hộ Tăng Điền Thủy và ông Trần Văn Lãnh với tổng số tiền 3.470 đồng (có Biên bản ngày 13/11/1985)…”.

Theo đó, Biên bản đền bù hoa lợi do đại diện Xí nghiệp Phân lân II là ông Trần Thanh Phong, Phó Giám đốc ký tên và đóng dấu ngày 13/11/1985, thể hiện việc kiểm kê và chi trả tiền đền bù như: Xoài – 29 cây; Dừa – 12 cây; Chuối; Mận, v.v. với tổng số tiền 3.470 đồng.

Bằng khoán đất thời Pháp chứng nhận quyền sử sụng đất của ông Tăng Kiến Tường.

Ngoài biên bản trên, theo bà Anh, gia đình bà không nhận được bất kỳ quyết định trưng dụng đất nào. 

Cũng theo bà Anh, Xí nghiệp Phân lân II đã không đền bù ngôi nhà mà cả gia đình gồm 8 người đang ở. Trên hết, gia đình bà không được hoán đổi đất khác theo quy định pháp luật để ổn định cuộc sống.

Bà Anh trình bày, do mất hết đất, cả gia đình ông bà sau đó khăn gói về sống nhờ nhà cha của mình là ông Tăng Ký Tường làm thuê sống qua ngày. Năm 1990, ông Tường mất. Năm 2008, ông Tăng Điền Thủy cũng qua đời, để lại cho vợ là bà Anh cùng 6 đứa con còn ở tuổi đến trường phải bỏ học, không ruộng vườn canh tác, phải đi làm thuê kiếm sống.

Đề nghị sớm giải quyết quyền lợi chính đáng cho dân

Cũng theo theo quyết định 1904, Xí nghiệp Phân lân II hoạt động đến năm 1998 thì giải thể. Sau đó, ngày 3/8/2001, UBND tỉnh Kiên Giang ra quyết định số 1549/QĐ-UB giao cho Công ty Xi măng Hà Tiên thuê sử dụng trong thời hạn 50 năm. Nhưng đến năm 2007, Công ty này lại dời đi nơi khác. Diện tích đất trên để trống.

Ngày 19/6/2007, Văn phòng Tỉnh ủy Kiên Giang ra thông báo số 88-TB/VPTU “giao cho UBND TP Rạch Giá quản lý sử dụng diện tích 9.799,53m2 (Tỉnh ủy giữ lại 300m2 để hoán đổi khu đất tại số 314-316 đường Ngô Quyền)”.

Biên bản đền bù hoa lợi của chính quyền đối với ông Tăng Điền Thủy ngày 13/3/1985 mà chính quyền không có quyết định trưng dụng, không bồi hoàn đầy đủ, không hoán đổi đất khác theo Quyết định 201 của Hội đồng Chính phủ.

Bà Anh cho biết, thấy đất mình bị trưng dụng nhưng bỏ hoang phế nhiều năm, bà đã về lại khu đất cất nhà và trồng hoa màu sinh sống, đồng thời làm đơn xin lại hoặc bồi thường quyền sử dụng đất nhưng không được chính quyền xem xét giải quyết.

Cụ thể, ngày 19/9/2011, UBND tỉnh Kiên Giang ra thông báo số 405/TB-UBND cho rằng việc khiếu kiện của bà Anh là không phù hợp với Quyết định số 201 ngày 1/7/1980 của Hội đồng Chính phủ.

Tiếp đến, ngày 16/1/2013 UBND TP Rạch Giá đã ra Quyết định 02/QĐ-UBND (QĐ 02), cho rằng: Căn cứ khoản 2 điều 10 Luật Đất đai năm 2003 bác toàn bộ nội dung đơn khiếu nại của bà Anh với lý do: “Không phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai”.

Trong khi bà Anh đang khiếu nại, thì phần đất đang bị một đơn vị khác vào đầu tư xây dưng.

Bà Anh cho biết: “Quyết định của UBND TP Rạch Giá là thiếu thuyết phục, bởi khoản 2, điều 10 Luật Đất đai 2003 ghi rõ: “Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được giao theo quy định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam”.

Tuy nhiên, mảnh đất trên đã không được chính quyền địa phương trưng dụng theo đúng quy định, không có quyết định trưng dụng, không bồi hoàn đầy đủ, không hoán đổi đất khác theo Quyết định 201 của Hội đồng Chính phủ...

Như vậy, việc căn cứ theo khoản 2, điều 10 Luật Đất đai 2003 là không phù hợp, vi phạm pháp luật nghiêm trọng”.

Bà Anh sau đó tiếp tục khiếu nại thì ngày 2/8/2013, UBND tỉnh Kiên Giang ra Quyết định số 1904/QĐ-UBND công nhận quyết định 02 của UBND TP Rạch Giá là phù hợp với quy định của Pháp luật.

Không đồng ý với quyết định trên, bà Anh đang tiếp tục làm đơn cầu cứu khắp nơi để mong các cấp soi xét trả lại công bằng cho gia đình mình!

Có dấu hiệu trái luật Luật sư Trần Minh Hùng. Theo Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Gia đình (thuộc Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: “Thời điểm 1985, Luật đất đai chưa có, vì vậy Quyết định số 201/CP (QĐ 201) ngày 01/7/1980 của Hội đồng Chính phủ về việc thống nhất quản lý ruộng đất và tăng cường quản lý ruộng đất trong cả nước được xem là cơ sở pháp lý để thực hiện việc quản lý đất đai của các cơ quan chức năng. Tại phần V của QĐ 201 trên: “Việc giao đất và thu hồi đất”, ở mục 3 “Việc thu hồi đất quy định”: “a) Cấp nào có quyền giao đất thì cấp ấy có thẩm quyền thu hồi đất. Trường hợp cần thiết thì có thể trưng dụng đất...”. Như vậy có thể thấy việc trưng dụng đất trên của chính quyền tỉnh Kiên Giang lúc bấy giờ thể hiện chỉ có Biên bản đền bù hoa lợi là trái luật. Bên cạnh đó, tại điểm C, Quyết định 201 của Hội đồng Chính phủ cũng nêu rõ:  “Nếu việc thu hồi không phải là do lỗi của người sử dụng đất hoặc bị trưng dụng đất thì giải quyết như sau: - Trường hợp người có đất bị thu hồi hoặc bị trưng dụng cần phải có đất để sử dụng thì được cấp đất khác. - Nếu trên khoảnh đất bị thu hồi hoặc bị trưng dụng có nhà cửa, công trình xây dựng khác, hoặc trồng cây lâu năm hoặc trồng cây ngắn ngày chưa kịp thu hoạch đã phải phá bỏ, thì được bồi thường thích đáng. Tổng cục Quản lý ruộng đất cùng Bộ Tài chính nghiên cứu trình Chính phủ quy định khoản tiền bồi thường này. Trong khi chờ văn bản quy định chung, thì Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tạm thời quy định cho địa phương”. Như vậy, theo Quyết định 201 của Hội đồng Chính phủ, ngoài việc trưng dụng đất trái luật, Xí nghiệp Phân lân II cũng như Chính quyền tỉnh Kiên Giang lúc này đã cố tình “bỏ quên” quyền lợi rất lớn của gia đình ông Thủy là đền bù ngôi nhà và trên hết, “quên” cả việc hoán đổi đất khác để gia đình ông ổn định của sống”. Theo Luật sư Hùng, trong sự việc nói trên, tinh thần Quyết định số 201/CP ngày 01/7/1980 của Hội đồng Chính phủ về việc thống nhất quản lý ruộng đất và tăng cường quản lý ruộng đất trong cả nước nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân cần được cơ quan chức năng tỉnh Kiên Giang tôn trọng và giải quyết sao cho thấu tình đạt lý hơn.

Để làm rõ thêm vụ việc trên ngày 20/12/2016, phóng viên đã liên hệ làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Kiên Giang nhưng đến nay vẫn chưa có hồi đáp. Vì vậy, Pháp luật Plus đề nghị cơ quan chức năng địa phương cung cấp thông tin làm rõ thêm vụ việc trên, qua đó có câu trả lời thỏa đáng cho người dân.

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.