Tranh chấp ngõ đi chung là dạng tranh chấp tiềm ẩn mâu thuẫn kéo dài gây khó khăn cho các hộ gia đình liền kề nhau. Kinh nghiệm giải quyết tranh chấp ngõ đi chung Luật sư nhận thấy cách hạn chế mâu thuẫn tốt nhất là tìm ra nguyên nhân tranh chấp, phân định rõ ràng đúng sai thông qua con đường thương lượng. Để làm được điều này bạn cần lưu ý

Thứ nhất thông tin về các thửa đất, thông tin đất sử dụng chung, sử dụng riêng nên các hộ gia đình cần yêu cầu Văn phòng đăng ký đất đâi trích xuất thông tin làm cơ sở để giải quyết tranh chấp.

Thứ hai phải xác nhận nguyên nhân tranh chấp là chủ quan (Do lỗi cố ý của một cá nhân, Hộ gia đình) hay khách quan (Do lỗi đo vẽ của cơ quan nhà nước) để từ đó xác định hướng giải quyết nào đúng và hợp lý nhất.

Sau khi xác minh thông tin đầy đủ thì việc thương lượng cũng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng đảm bảo tính răn đe các bên sau khi thỏa thuận hòa giải được ghi nhận.

Tranh chấp lối đi chung được quy định trong các văn bản pháp luật như thế nào?

1. Thứ nhất, theo quy định tại Bộ luật dân sự về quyền lối đi chung:

- Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thỏa thuận khác.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

- Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định.

- Trong trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định khoản 2 điều này mà không có đền bù..

2. Thứ hai, theo quy định tại Bộ luật dân sự về quyền sử dụng hạn chế bất động sản liền kề:

Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm các nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thỏa thuận khác. 

3. Ngoài ra, theo quy định ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận của các chủ sở hữu hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.

Trong thực tế có nhiều vụ tranh chấp lối đi chung xảy ra đặc biệt là những thành phố, thị trấn phát triển. Để giải quyết lối đi lại cho những hộ gia đình nằm ở phía trong bất động sản liền kề thì pháp luật cần có sự điều chỉnh cụ thể hơn nữa để đảm bảo quyền được được đi lại thuận tiện cho người dân và tránh những đáng tiếc xảy ra do tranh chấp lối đi chung. Khi có tranh chấp về lối đi qua bất động sản liền kề, trước hết các bên tranh chấp tiến hành tự hòa giải hoặc hòa giải ở cơ sở, nếu hòa giải ở cơ sở không thành thì hòa giải tại UBND xã, phường, thị trấn nơi có tranh chấp. Trường hợp các bên không đồng ý với kết quả hòa giải ở xã , phường, thị trấn thì các bên có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp theo thủ tục hành chính và tố tụng.

Trân trọng.

LS TRẦN MINH HÙNG CHUYÊN GIA TƯ VẤN LUẬT TRÊN HTV, VTV, THVL1, THQH..