Thưa luật sư, cho phép tôi được hỏi phân chia di sản thừa kế như sau: Cha, mẹ tôi có 8 người con, năm 2010 mẹ tôi mất, đến năm 2014 anh tôi mất (đã li dị vợ vào năm 2001 và có 1 con sinh năm 1998). Tài sản chung của cha mẹ tôi là 01 miếng đất vườn. Nếu cha tôi qua đời mà không để lại di chúc gì thì việc phân chia di sản thừa kế là như thế nào? Xin cảm ơn và Kính chúc luật sư nhiều sức Văn phòng luật sư Gia Đình tư vấn cho bạn như sau: 1. Về di sản thừa kế của người mẹ: Theo thông tin bạn cung cấp thì mẹ bạn đã mất vào năm 2008. Tài sản chung của cha mẹ bạn là một miếng đất vườn. Khi đó, 1/2 mảnh đất vườn sẽ được coi là di sản thừa kế do mẹ bạn để lại. Vì mẹ bạn khi chết không để lại di chúc nên di sản được chia theo pháp luật, những người thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 676 BLDS được quy định theo thứ tự sau đây: "a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại. 2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. 3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản". Đối chiếu với quy định nêu trên và với thông tin bạn cung cấp thì tại thời điểm mở thừa kế, hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn bao gồm: người chồng và 8 người con. Di sản thừa kế của mẹ bạn sẽ được chia đều cho người chồng và 8 người con. Tuy nhiên, sau khi mẹ bạn mất thì một thời gian sau một người con trai cũng mất. Như vậy, tại thời điểm mở thừa kế thì người con trai này vẫn còn sống và có quyền hưởng di sản thừa kế do người mẹ để lại. Nhưng khi người con này còn sống, các thừa kế vẫn chưa tiến hành khai nhận di sản thừa kế của người mẹ, và nay người con này đã chết thì phần di sản mà người con được hưởng sẽ được chia đều cho các thừa kế của người con. Các thừa kế có thể được xác định theo di chúc (nếu người con chết để lại di chúc) hoặc những người thừa kế theo pháp luật tại Điều 676 Bộ luật dân sự như nêu trên (người vợ đã ly hôn sẽ không được coi là người thừa kế của người này). 2. Về di sản thừa kế của bố bạn: Như đã phân tích ở trên, di sản thừa kế của bố bạn (1/2 diện tích đất vườn) sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn. Tuy nhiên, tại Điều 677 BLDS quy định về thừa kế thế vị thì: "Trong trường hợpcon của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống". Như vậy, một người con trai đã mất trước khi bố bạn qua đời nên con của người con trai này sẽ được hưởng phần di sản mà người bố của cháu được hưởng nếu còn sống (tức là cháu được hưởng di sản thừa kế từ người ông). Trường hợp này của gia đình bạn vì tại thời điểm mở thừa kế, một người con trai đã mất nên hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn bao gồm 7 người con còn lại và người cháu (con của người con trai đã mất). Chúng tôi là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm, kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm và đạo đức trong nghề nghiệp. Luật sư Gia Đình đang mở rộng và luôn nỗ lực hoàn thiện nhiều loại hình dịch vụ đa dạng trong khu vực, trong nước và trên thế giới nhằm mang lại cho khách hàng của mình những dịch vụ tư vấn hoàn hảo nhất. Luật sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư Gia Đình được nhiều hãng truyền thông tin tưởng với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ luật sư là đối tác tư vấn pháp luật trên Đài tiếng nói Bình Dương, Đài truyền hình Bình Dương, Đài Đài Truyền hình HTV, Đài truyền hình Vĩnh Long, Đài VOV Giao Thông, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền hình cáp VTC, Đài phát thanh Kiên Giang, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm.… luôn mang lại niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công lý cho xã hội của luật sư chúng tôi. Trân trọng cảm ơn. ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VPLS GIA ĐÌNH (Luật sư Thành Phố) Trụ sở: 402A Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, Tp.HCM (Bên cạnh Công chứng số 7) 5/1 Nguyễn Du, Biên Hòa, Đồng Nai (đối diện tòa án Biên Hòa) 68/147 Trần Quang Khải, Tân Định, quận 1, TP.HCM Điện thoại: 08-38779958; Fax: 08-38779958 Luật sư Trần Minh Hùng: 0972 238006 Email: luatsuthanhpho@gmail. com http://www.luatsugiadinh.net. vn http://www.luatsuthanhpho.com

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp ranh đất giữa các hộ gia đình theo luật định như sau. 

Khoản 2 Điều 265. Nghĩa vụ tôn trọng ranh giới giữa các bất động sản

“2. Người có quyền sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới trong khuôn viên đất phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất liền kề của người khác.

Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thoả thuận khác”. 

Thủ tục giải quyết tranh chấp: 

Để lấy lại phần đất đai trên thì hai bên có thể thỏa thuận, khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền hoặc khiếu nại lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Dù theo trình tự nào thì thủ tục hòa giải tại UBND xã vẫn là bắt buộc và các bên tranh chấp còn được pháp luật khuyến khích tự hòa giải ở cơ sở, nếu không hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Theo Luật đất đai 2013 quy định: 

Điều 202 quy định về Hòa giải

“1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.

2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. luật sư đất đai, luật sư giỏi

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

4. Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

5. Đối với trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với các trường hợp khác.

Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.” luật sư đất đai, luật sư giỏi

Giải quyết tranh chấp đất đai theo trình tự tố tụng dân sự: 

(theo quy định chung tại Bộ luật tố tụng dân sự) Theo đó, các bên tranh chấp có thể  khới kiện vụ án tại Tòa án có thẩm quyền (Tòa án nơi có bất động sản đó).

Giải quyết  tranh chấp đất đai  theo trình tự hành chính: 

Theo Điều 203 quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai như sau

Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:

1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;

3. Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;”

Như vậy, đối với trường hợp tranh chấp đất đai mà chưa có đủ giấy tờ theo luật định thì khiếu nại đến chủ thể có thẩm quyền giải quyết là Chủ tịch UBND cấp huyện. Nếu một bên hoặc các bên tranh chấp không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh

I. THỦ TỤC KHAI NHẬN DI SẢN THỪA KẾ

I. Luật thừa kế tài sản trong gia đình Khi một người trong gia đình chết những người còn lại có quyền được hưởng thừa kế tài sản của người chết để lại, nếu người chết không để lại di chúc định đoạt cụ thể người hưởng di sản là ai và phần di sản được hưởng người được quyền thừa kế sẽ được xác định theo Điều 676 Bộ Luật Dân sự 2005 như sau: