Quyền bào chữa của luật sư trong vụ án hình sự hiện nay

Theo quy định tại Điều 16 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì người bị buộc tội có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa cho mình. Căn cứ theo quy định tại Điều 22 Luật luật sư năm 2006 cũng quy định luật sư tham gia tố tụng với tư cách là người bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc là người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người bị hại, nguyên đơn dân sự bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự.

Vai trò cơ bản của luật sư bào chữa trong vụ án hình sự

Với tư cách là người hiểu biết pháp luật, Luật sư bào chữa trong hình sự sẽ góp phần bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, thông qua việc luật sư xem xét các quyết định, bản án của cơ quan tiến hành tố tụng có sai phạm gì không, trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ và giải quyết vụ án đã đúng trình tự thủ tục theo pháp luật chưa, để tránh hoặc hạn chế trường hợp xảy ra sai sót trong việc tuyên các quyết định, bán án không đúng theo quy định của pháp luật.

Trên thực tế trong một số vụ án, luật sư bào chữa đã giúp các bị can, bị cáo tìm được những chứng cứ quan trọng, tìm các tình tiết được miễn hoặc giảm trách nhiệm hình sự, chuẩn bị và xây dựng luận cứ để bào chữa; từ đó đã giúp bị can, bị cáo được giảm nhẹ mức án theo đề nghị của Viện kiểm sát hoặc yêu cầu điều tra bổ sung, hoặc được tuyên bố vô tội,…

Ngoài ra, khi tham gia tố tụng, luật sư bào chữa sẽ nhìn nhận được những quy định quy định của pháp luật có khó khăn hay vướng mắc, đã phù hợp trong việc áp dụng để giải quyết vụ án hình sự hay chưa, từ đó góp phần vào việc hoàn thiện pháp luật thông qua các cuộc tọa đàm, hội thảo để đóng góp ý kiến với các dự án luật, văn bản dưới luật trong quá trình soạn thảo.

Khi luật sư tham gia tố tụng để bào chữa trong vụ án hình sự sẽ góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đương sự, giúp cơ quan điều tra, viện kiểm sát, Tòa án giải quyết vụ án một cách toàn diện và khách quan nhất.

1. Nội dung dịch vụ luật sư tham gia tố tụng trong vụ án hình sự.

- Luật sư tham gia từ giai đoạn khởi tố, điều tra:

Trong giai đoạn tiếp cận hồ sơ vụ án và tham gia từ giai đoạn khởi tố, điều tra luật sư thực hiện nhiệm vụ theo quy định pháp luật, cụ thể:

+ Luật sư tư vấn các quy định pháp luật hình sự và các văn bản pháp luật liên quan, dự cung; kịp thời khiếu nại, kiến nghị trong quá trình điều tra

+ Luật sư tư vấn quy định pháp luật về tội phạm và các nội dung khác liên quan đến tội phạm (tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng); tư vấn quy định về Đồng phạm, che giấu tội phạm và không tố giác tội phạm…

+ Luật sư tư vấn quy định pháp luật về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự và miễn trách nhiệm hình sự, tư vấn những trường hợp không áp dụng miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

+ Luật sư tư vấn quy định pháp luật hình sự về hình phạt, các hình phạt cụ thể và các nội dung khác liên quan đến hình phạt, tư vấn quy định pháp luật hình sự về quyết định hình phạt và vấn đề liên quan.

- Luật sư tham gia bào chữa tại phiên tòa để bảo vệ quyền lợi cho bị cáo.

 

2. Quy trình thực hiện của luật sư tham gia tố tụng bào chữa cho bị can, bị cáo trong vụ án hình sự được tiến hành theo các bước như sau:

Bước 1: Tiếp nhận thông tin và hồ sơ vụ việc (Quyết định khởi tố bị can, vụ án, giấy tờ liên quan…) từ bị can, bị cáo, người thân, người đại diện khác của bị can, bị cáo.

Bước 2: Xác định về điều kiện, thẩm quyền giải quyết, thời gian thực hiện và phân công luật sư tham gia tố tụng.

Bước 3: Thu thập chứng cứ, tài liệu và các điều kiện chứng minh khác theo quy định pháp luật nhằm phục vụ công tác tham gia tố tụng bào chữa cho bị can, bị cáo của luật sư.

Bước 4: Hoàn thiện hồ sơ tham gia tố tụng gửi các cơ quan tiến hành tố tụng và triển khai nghiên cứu hồ sơ vụ án.

Bước 5. Luật sư tham gia tố tụng tại cơ quan tiến hành tố tụng theo nhiệm vụ đã phân công nhằm bào chữa cho bị can, bị cáo trong vụ án hình sự.