Sau khi cướp ngân hàng bất thành, thiếu niên 15 tuổi bắt xe ôm xuống khu vực gần biển để phi tang hung khí gây án.

Cướp ngân hàng vì thiếu tiền tiêu

VKSND TP.Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) vừa ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với Cao Xuân Thắng (15 tuổi, quê Quảng Bình, ngụ phường 10, TP.Vũng Tàu) về hành vi cướp tài sản. Theo khai nhận, do cần tiền tiêu xài nên Thắng nảy sinh ý định cướp ngân hàng.

Chiều 6/8, Thắng thuê xe ôm chạy đến PVcombank trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Thắng Tam TP.Vũng Tàu để thực hiện ý đồ. Thắng mang theo dao, súng nhựa bắn đạn bi, ba lô, mũ nón, khăn bịt mặt và quần áo... Tới nơi, Thắng bịt mặt, dùng súng và dao uy hiếp, khống chế nhân viên ngân hàng yêu cầu bỏ tiền vào ba lô.

Phát hiện sự việc, bảo vệ ngân hàng nhanh chóng khống chế Thắng. Tuy nhiên, nhân lúc mọi người đang hoảng loạn, Thắng đã bỏ trốn cùng tang vật gây án, sau đó thuê xe máy đến khu vực biển Chí Linh, cách hiện trường khoảng 5km để phi tang vật chứng. Tại đây, Thắng đã bị các trinh sát phát hiện và bắt giữ.

Vẫn cấu thành tội Cướp tài sản

Ở đây, Cao Xuân Thắng chỉ dùng súng nhựa để uy hiếp nhân viên, khách ở ngân hàng. Vậy hành vi của Thắng có  cấu thành tội Cướp tài sản?

Trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng hãng luật Gia Đình, đoàn Luật sư TP.HCM cho hay: “Cao Xuân Thắng thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp. Hành vi dùng súng và dao uy hiếp, khống chế nhân viên ngân hàng yêu cầu bỏ tiền vào balo nhằm đe dọa dùng vũ lực, làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự nhằm chiếm đoạt tài sản. Bị can 15 tuổi nên có năng lực trách nhiệm hình sự, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu tài sản của ngân hàng. Do vậy, dù Thắng sử dụng súng nhựa – không phải là hung khí nguy hiểm nhưng với những dấu hiệu trên, Cao Xuân Thắng vẫn cấu thành tội Cướp tài sản”.

Đồng quan điểm với luật sư Hùng, luật sư Nguyễn Hồng Thái – Giám đốc công ty luật TNHH quốc tế Hồng Thái và đồng nghiệp, đoàn Luật sư TP.Hà Nội phân tích thêm: Về mặt khách quan, hành vi được cho là cướp tài sản khi có một trong các dấu hiệu dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản. Thắng chỉ dùng súng nhựa để uy hiếp nhân viên, khách ở ngân hàng. Đây không được coi là hung khí nguy hiểm và thực tế nếu xảy ra thì cũng không gây nguy hiểm cho nạn nhân.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái.

Tuy nhiên, việc Thắng dùng dao cùng súng để đe dọa vẫn có tác dụng làm tê liệt ý chí kháng cự của những nhân viên ngân hàng - Người bị tấn công. Hành vi này được coi là đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thỏa mãn về mặt khách quan của tội phạm.

“Nếu Thắng có năng lực trách nhiệm hình sự - Thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản khi không đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình và thực hiện với lỗi cố ý thì hành vi của Thắng có thể cấu thành tội Cướp tài sản theo Điều 168, Bộ luật Hình sự”, luật sư Hồng Thái cho hay.

Được áp dụng hình phạt nhẹ hơn người đã thành niên

Về việc áp dụng hình phạt với bị can 15 tuổi, luật sư Trần Minh Hùng viện dẫn quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 91, Bộ luật Hình sự 2015 về nguyên tắc xử lý với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Luật sư Trần Minh Hùng.

Theo đó, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại khoản 2, Điều 12 của Bộ luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 123 (tội Giết người); Điều 134, các khoản 4, 5 và khoản 6 (tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); Điều 141 (tội Hiếp dâm), Điều 142 (tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi); Điều 144 (tội Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi); Điều 150 (tội Mua bán người); Điều 151 (tội Mua bán người dưới 16 tuổi); Điều 168 (tội Cướp tài sản); Điều 171 (tội Cướp giật tài sản); Điều 248 (tội Sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội Tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội Vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội Mua bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội Chiếm đoạt chất ma túy) của Bộ luật này.

Bên cạnh đó, khoản 2, Điều 101, Bộ luật Hình sự 2015 về hình phạt tù có thời hạn nêu rõ: “Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định”.

“Như vậy, đối với trường hợp của Cao Xuân Thắng được áp dụng hình phạt theo quy định tại khoản 2, Điều 101, Bộ luật Hình sự 2015, là nhẹ hơn so với người thành niên”, luật sư Trần Minh Hùng đánh giá.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái nhấn mạnh thêm, nghi phạm Thắng mới 15 tuổi, chưa đủ tuổi thành niên nên nếu được xác định là phạm tội thì sẽ được áp dụng mức hình phạt nhẹ hơn so với người thành niên. Nếu Thắng có nhiều tình tiết giảm nhẹ (nhân thân tốt, phạm tội lần đầu,...) hoặc tự nguyện khắc phục hậu quả thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được áp dụng các biện pháp quy định trong mục 2, Chương XII, Bộ luật Hình sự năm 2015 về “Những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội” như giáo dục tại xã, phường thị trấn; giáo dục tại trường giáo dưỡng…

Việt Hương                                                

Nguồn: Người đưa tin

Luật sư đã nhận được câu hỏi của bạn và tôi xin trả lời câu hỏi của bạn như sau:

Câu 1. Cao Xuân Thắng chỉ dùng súng nhựa để uy hiếp nhân viên, khách ở ngân hàng. Đây không được coi là hung khí nguy hiểm và thực tế nếu xảy ra thì cũng không gây nguy hiểm cho nạn nhân. Vậy hành vi của Thắng có cấu thành tội Cướp tài sản không, thưa luật sư?

Theo quy định tại Điều 168 Bộ luật hình sự 2015 về Tội cướp tài sản:

“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30%;

d) Sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác;

đ) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

e) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;

g) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

h) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 31% trở lên;

c) Làm chết người;

d) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

5. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

6. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

Và các yếu tố để cấu thành tội cướp tài sản:

Đây là hành vi dùng dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản. Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.Hành vi nêu trên xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của Nhà nước của tổ chức và công dân.

Ngoài ra còn xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ của chủ tài sản, ngưòi quản lý tài sản hoặc người (bất cứ người nào) cản trở việc thực hiện tội phạm của kẻ phạm tội.

Chủ thể: Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.

Hành vi của đối tượng Cao Xuân Thắng đáp ứng đủ các yếu tố cấu thành tội phạm của Tội cướp tài sản như:

-         Lỗi thực hiện là lỗi cố ý trực tiếp.

-         Hành vi dùng súng và dao uy hiếp, khống chế nhân viên ngân hàng yêu cầu bỏ tiền vào balo – đe dọa dùng vũ lực, làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự nhằm chiếm đoạt tài sản.

-         Đối tượng đủ 15 nên có năng lực trách nhiệm hình sự.

-         Xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu tài sản của Ngân hàng.

Nên mặc dù đối tượng sử dụng súng nhựa – không phải là hung khí nguy hiểm nhưng với những dấu hiệu trên của hành vi trên của đối tượng Cao Xuân Thắng theo tôi vẫn cấu thành tội Cướp tài sản theo Điều 168 Bộ luật hình sự 2015.

Câu 2. Nghi phạm mới 15 tuổi, có được áp dụng hình phạt nhẹ hơn người đã thành niên không, thưa luật sư?

Theo quy định tại tiết b khoản 2 Điều 91Bộ luật hình sự 2015 về nguyên tắc xử lý với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:

“Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật này, trừ trường hợp quy định tại Điều 123 (tội giết người); Điều 134, các khoản 4, 5 và khoản 6 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); Điều 141 (tội hiếp dâm), Điều 142 (tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi); Điều 144 (tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi); Điều 150 (tội mua bán người); Điều 151 (tội mua bán người dưới 16 tuổi); Điều 168 (tội cướp tài sản); Điều 171 (tội cướp giật tài sản); Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy) của Bộ luật này;”

Và theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật hình sự 20151 về hình phạt tù có thời hạn như sau:

“Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.”

Như vậy, đối với trường hợp của nghi phạm Cao Xuân Thắng thì được áp dụng hình phạt theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật hình sự 2015, là nhẹ hơn so với người thành niên.

NỘI DUNG ĐÀI THVL PHỎNG VẤN

* ĐỀ TÀI:  NGƯỜI NƯỚC NGOÀI THUÊ XE MÁY - ẨN HỌA KHÔN LƯỜNG

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển và hội nhập kinh tế của đất nước, việc người nước ngoài đến Việt Nam để du lịch, học tập, công tác và lưu trú, sinh sống ngày càng nhiều. Và với giao thông trong nước, việc người nước ngoài thuê xe máy làm phương tiện di chuyển đã không còn là điều xa lạ ở các thành phố lớn. Có cung ắt có cầu, những điểm cho thuê xe máy cũng từ đó mà hình thành và phát triển. Chỉ cần vài thủ tục đơn giản, nhanh gọn là người nước ngoài có thể thuê một chiếc xe máy để di chuyển. Riêng ở nông thôn hoặc những nơi du lịch sinh thái, người nước ngoài có thể thuê xe máy để tự chủ đi lại khi du lịch bụi. Đáng nói là, đa số người ở nước ngoài thường đi lại bằng ô tô hoặc các phương tiện công cộng, cho nên họ còn yếu về kỹ thuật điều khiển xe máy, chưa rõ về các quy định của Luật Giao thông đường bộ của nước ta và không nắm được tình hình giao thông cụ thể của địa phương. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ cao về tai nạn giao thông. Năm 2016, TPHCM đã bắt đầu cấp bằng lái xe quốc tế cho người dân và khi có bằng lái xe quốc tế thì sẽ có hiệu lực trong 73 quốc gia cùng tham gia Công ước về giao thông đường bộ năm 1968. Nếu người nước ngoài đến Việt Nam để điều khiển được phương tiện thì cần có Bằng lái xe do quốc gia mình cấp cùng GPLX quốc tế. Thực tế thì hầu hết các điểm cho thuê đều phớt lờ quy định này.  

CÂU HỎI PHỎNG VẤN

“Hành vi của chủ cơ sở kinh doanh cho thuê xe gắn máy đối với người nước ngoài là vi phạm pháp luật".

"Căn cứ vào các qui định của điều 58 luật GT ĐB thì Người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ tuổi, sức khoẻ quy định tại Điều 60 của Luật này và có giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp. Như vậy, đối với hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện theo qui định trên, nếu chưa gây tai nạn thì chủ xe sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 171/2013/ NĐ-CP với mức Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, từ 1.600.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây "Giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 58 của Luật giao thông đường bộ điều khiển xe tham gia giao thông".

Nếu gây tai nạn thì chủ phương tiện đã giao xe sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 263 hoặc 264 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Theo đó thì người nào điều động hoặc giao cho người không có GPLX hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác, thì sẽ bị xử phạt như sau:

+     Đối với tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông thì “bị phạt từ 20 - 100 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 - 3 năm, nếu gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng có thể bị phạt tù tới 12 năm” theo quy định tại Điều 263 BLHS 2015,, sửa đổi bổ sung 2017

+     Đối với tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện tham gia giao thông thì “bị phạt từ 10 – 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm, nếu gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị phạt tù tới 7 năm” theo quy định tại Điều 264 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần có thêm những biện pháp quản lý dịch vụ kinh doanh này. Tuyên truyền đến các chủ cơ sở về sự nguy hại nếu giao xe cho những người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện theo quy định của pháp luật. Đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.